Çiftlik

Konumu

Çiftlik Mahallesi, ilçenin kuzey ve kuzey doğusunda yer almakta olup, doğusunda Çatalpınar ilçesi, güneyinde Çamlı Mahallesi, batısında Korgan Tepe Mahallesi, kuzeybatı­sında ise Fatsa ilçesi ile çevrilidir. İlçe merkezine olan uzaklığı ortalama 15-17 km arasında­dır. Çiftlik Mahallesi’ne, birincisi, Çamlı Mahallesi üzerinden, ikincisi de Abaz Mevkii üze­rinden, üçüncüsü de Çatalpınar ilçesi üzerinden Bolaman Vadisi boyunca gidilmektedir. Bu ikinci ve üçüncü yolun açılması ile Çiftlik Mahallesi, resmi işler hariç ekonomik, sosyal ve kültürel faaliyetlerini daha çok Fatsa ile yapmaktadır. Çiftlik Mahallesi ‘nin pazar yerinin kurulduğu yer, 40⁰ 49′ 58″ kuzey enlemi ile 37 ⁰ 24’05” doğu boylamında bulunmaktadır.

Tarihi Coğrafyasının Ait Yapısı

Çiftlik Mahallesi, Korgan’ın kuzeydoğusunda, Bolaman Çayı’nın kollarından olan Tezkere Dere ve Kuzdağı Dere arasında kurulmuştur. Korgan’ın en eski yerleşim yerleri arasında bulunmakta olup, elimizdeki 1455 yılı ilk resmi kayıtlarda Hoy Köyü olarak geçmek­ tedir. Hoy Köyü’nde Çepni Türklerinden evvel, Turanı topluluklar olan Makronların, Tibarenlerin, Kalipler (Halipler) ‘in ve Kumanlar/Kıpçaklar’ın yaşadıkları ihtimali güçlüdür ve diğer köylerde olduğu gibi Hoy Köyü’nde de hayvancılığı geliştirmişlerdir.

Çepni Türkleri, Korgan ve yöresinde olduğu gibi XIII. yüzyılın birinci çeyreğin­de⁴¹ Canik Platosu’ndaki yaylalardan Bolaman Irmağı (Keşderesi) vadisi boyunca inerek, uzun bir süreç içinde diğer Türk gruplarının özellikle Hacı Emiroğulları tarafından fetih edil­mişlerdir. Bu fetih harekâtı sonucu bir uç beyliği olan Hacı Emiroğulları Beyliği halkının ço­luk çocuklarıyla, aileleriyle birlikte yeni bir toprakla bütünleşmesini sağlamıştır. Toplu iskân politikası uygulamaları, kendi düzenlerini kurmaları, Hoy Köyü’nü vatan yapma hadisesin­den başka bir şey değildir. Çepnilerin, yörede yaklaşık 1297-1380 yılları arasında fetih ha­rekâtını tamamladıklarını ve Hoy Köyü’ nü yerleşime açtıklarını görmekteyiz .

Hoy Köyü’nün adı, XI. yüzyıl ile XII. yüzyıl arasında o zamanlar Büyük Selçuk­lu İmparatorluğu’nun sınırları içinde bulunan, şimdi İran sınırları içinde Güney Azerbaycan Bölgesi’ndeki Urumiye Gölü kuzeyindeki Hoy şehrinden gelmektadir. Çepniler, belli bir süre kalıp yaşadıkları bu yerin kendilerinde özel izler bırakması nedeniyle bu yeni vatanlarına Hoy ismini vermişlerdir. Osmanlıların Hoy Köyü’nü de içine alan 1455 yılı ilk tahrir defterinde köyde 11 hane görülmektedir. Bu 11 hane (yaklaşık olarak toplam 55 kişi) Çepnilerin toplu iskân politikası uygulamasının bir sonucudur. Bu ilk tahrir defterinde Hoy Köyü’nde hiç Hıristiyan halka rastlanmadığı görülmektedir.

Muhtemelen burada yaşayan Hıristiyan Tu­rani Irk’a mensup toplulukların ya Müslüman olup Çepnilerle kaynaşarak tarih sahnesinden silindiklerini ya da başka yerlere göç ettiklerini göstermektedir. 1485 yılına gelindiğinde Korgan’ın alçak köylerinin hemen hemen hepsinde görülen ve nedeni tam olarak bilinmeyen nüfus azalması Hoy Köyü’nü de etkilemiştir. Hoy Köyü’nde de hane sayısı azalarak 10’a; 1520 yılına gelindiğinde de 9 haneye inmiştir. Bu 9 hanenin 6 tanesi evli, 3 tanesi mücerred yani bekardır. Hoy Köyü’nden alınacak yıllık vergi ise 558 akçedir. Hoy Köyü’nde 1520 yılından sonra nüfusun arttığı ve 1576 yılına gelindiğinde hane sayısının da 40’a ulaştığı görü­lür. 1642 yılında Hoy Köyü’nün Büyük Akçakese Köyü ile birleştirilerek tek köy haline gel­diğini görmekteyiz. Kayıtlarda Ağçakilise maa Karye-i Hoy (Ağcakilise ve Hoy Köyü) olarak geçmektedir. Bu duruma göre bugünkü Tatarcık Mahallesi’nin Bolaman Irmağı havzası ile Yeniköy’ün yine Bolaman Irmağı Havzası’nın güney kısmı Ağçakilise Mahallesi’nin sınırları içersinde Yeniköy’ün Bolaman Havzası kuzey kısmının da Hoy Köyü’nün (şimdiki Çiftlik Mahallesi) sınırları içerisinde olduğu anlaşılmaktadır. Yeniköy’ün doğu kısımlarının ise Ta­tarcık Mahallesi’nin sınırları içerisinde olduğu anlaşılmaktadır.

Osmanlı Devleti’nin 1837 yılında yaptığı idari değişimde Hoy Köyü kayıtlarda hiç geçmemektedir. Hoy Köyü, gerek Osmanlı Devleti’nden kaynaklanan faktörler, gerekse iklimdeki değişimler nedeniyle XIX. yüzyılın ilk yarısına kadar nüfus kaybına uğramıştır. Bu dönemde Hoy Köyü’nün belirli yerleri, özelikle yüksek kesimler adeta boşalır ve harabeye döner. XIX. asrın başlarından itibaren Hoy Köyü’nün Bolaman Irmağı’nın batı yakası Korgan Köyü ile doğu kısmı da Geci Köyü ile birleşmiş olmalıdır. Bu birleşmede coğrafi yakınlığın ön planda olduğu görülür.

Bu arada 1839 yılı Gülhane Hattı Hümayun’u, 18558 Arazi Nizamnamesi ile özel mülkiyete doğru adım atılmıştır. 1864 yılında da Vilayet Nizamnamesi düzenlenmiştir. Bun­lardan yararlanmak isteyen göçmenler, Hoy Köyü’ne gelerek yerleşirler. XIX. yüzyılın or­talarından itibaren özellikle Gümüşhane’nin Kürtün Yöresi’nden gelen bazı haneler Hoy Kö­yü’ne yerleşmişlerdir. Bugün Hoy Köyü’nde Gümüşhane Kürtün Yöresi’nden gelenler ağır­lıktadır. Bu dönemde Hoy köyü tekrar ortaya çıkar. Köyün büyük bir kısmı Kürtün Yöre- si’nde gelip ya doğrudan Hoy Köyü’ne ya da önce Sayaca Türk Köyü’e oradan da Hoy köyü­ne yerleşen hanelerdir. Bu dönemde göçle gelen hanelerin çoğu kökten akrabadırlar.

1923 yılında Cumhuriyetin ilanıyla ülke düzeyinde genel asayişin yeniden sağ­lanması sonucu nüfus artışı tekrar başlar. 1924 yılında Köy Kanunu’nun çıkması ve gerekli sınır düzenlemelerinin yapılması ile 1925 yılında Hoy Köyü adıyla tüzel kişiliğine kavuşur. 1940-1945 yılları arasında nüfus azalır. 1950-1995 yılları arasında nüfusun sürekli arttığı, 1995 yılında nüfusun biraz azaldığı ve 2007 yılına kadar tekrar artmaya başladığı görülür. 2007 yılında Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu’nun adrese dayalı nüfus kayıt sistemine geçmesi ile 2000 yılında Çiftlik Beldesi’nde kayıtlı olan 3.631 nüfusun %26,1 yaşadıkları yere nüfus kayıtlarını aldırdıkları görülür. Böylece Çiftlik Beldesinin nüfusu 2.682’e düşer. 2009 yılında tekrar bir toparlanma yaşansa da 2010 yılında düşse de nüfusun 2012 yılında tekrar artmaya başladığı, 2013 yılında ise tekrar düşüşün yaşandığı görülür. Bu düşüşün teme­linde, ailelerin geçimlerini sağlamak ve çocuklarına daha iyi eğitim vermek amacıyla başka şehirlere göç etmeleri yatmaktadır. Bu dönemdeki göçün önceki dönemlerden farkı tüm aile fertleri ile yapılmasıdır.

1950’li yıllarda eski döneme göre gelişmeye başlayan Hoy Köyü, 1956 yılında şimdiki Tepe Mahalle Abaz Mıntıkası, Korgan Köyü’ne dahil edilerek Korgan Köyü’nün nü­fusunu arttırmış, böylece Korgan’ın belediye olarak teşkilatlanması sağlanmıştır. Milli varlı­ğımızla ilgiyi olmayan yet adlarının Türkçe adlarla değişirilmesinin bir devlet politikas2 ol­ması nedeniyle Hoy Köyü, 1960 yılında Budak olarak değiştirilir. Ne güzel bir tevafuk ki, Budak ismi Çepni Türklerinde bir bey adıdır. Hoy ismi hala halk arasında kullanılsa da yavaş yavaş kaybolmaktadır. 1 967 yılında köyün ileri gelenlerinden Mustafa TALİ’nin girişi­miyle Budak halkının temel ihtiyaçlarını yerinde karşılaması için perşembe günlerinde pazar kurulması yönünde Korgan il encümeni Yusuf DURALİ aracılığı ile Ordu İl Genel Meclisine dilekçe verilir. Dilekçe kabul edilir. 1967 yılının ilkbahar mevsiminde bir festival havasında şenlik ve güreşler düzenlenerek ilk halk pazarı kurulur. 1990 yılında üç dönem Budak Köyü muhtarlığını yapan Mustafa TALİ devlet hizmetlerinden daha fazla yararlanmak amacıyla belde olmak için çalışmalara başlar. Yapılan çalışmalar sonuç verir ve iki yıl sonra belde olur.

Budak Köyü, 07.03.1992 yılında belde teşkilatı haline getirilerek Çiftlik Beldesi adını alır. Çiftlik adı, Budak Köyü’nde Hacı Kadızadeler’in çiftliğinin olması ve bu mıntıka­nın çiftlik olarak anılması nedeniyle verilmiştir. 12.07.1994 tarihinde valilik oluru ile Mer­kez, Memiş, Dağköy ve Abazdağı Mahalleleri oluşturulur. 11.11.1998 tarihinde Dağköy Ma­hallesi, Güzelyurt Mahallesi; 08.10.2009 tarihinde de Abazdağı Mahallesi, Esentepe; Memiş Mahallesi de Yeni Mahalle mahallesi olarak değiştirilir. 6360 ve 6447 sayılı kanunlarla Ordu Büyükşehir Belediyesi kurulması ile Korgan İlçesi mülki sınırları içerisinde yer alan Çiftlik Beldesi’nin tüzel kişiliği 30.03.2014 tarihinde kaldırılmış Çiftlik Mahallesi adıyla Korgan ilçesine bağlanır.

Kaynak: Mustafa BOLGİ Korgan Tarihi Coğrafyasının Altyapısı