Çayırkent

0
3796

Korgan ilçesinin, 6360 ve 6447 sayılı kanunlarla Ordu ili mülki sınırlan aynı olmak üzere Ordu Büyükşehir Belediyesi kurulması, yeni yapılandırmada Korgan İlçesi mülki sınırları içerisinde yer alan Tepealan, Çamlı, Çayırkent ve Çiftlik Beldeleri’nin tüzel kişiliği kaldırıp, belde adlarıyla mahalle olarak teşkilatlanarak ilçenin idari biriminde yerlerini alırlar.

Konumu

Çayırkent Mahallesi, ilçeye en uzak olan mahallelerimiz arasında yer alır. Kuze­yinde Belalan ve Çitlice, doğusunda Tepealan Mahallesi’nin Güllü ve Orta Mevkileri, güney doğu ve güneyde Tepealan Mahallesi’nin Kırıkbozu ve Yazlık Mevkileri, batısında ise Kumru ilçesi ile çevrilidir. (Bakınız Harita 20) Çayırkent Mahallesi’nde pazar yerinin kurulduğu yer, 400 44 ‘ 42″ kuzey enlemi ile 37 0 15’05” doğu boylamında bulunmaktadır. İlçe merkezine uzaklığı 22 Km’dir.

Tarihi Coğrafyasının Alt Yapısı

Çayırkent Mahallesi’nin kuruluşu ve gelişmesi XVI. asrın sonlarına rastlar. Çayır­kent Mahallesi Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki kayıtlarda Çayıralan Köyü adıyla geç­mektedir. Osmanlıların Korgan ve çevresini de içine alan 1455 yılı ilk Tahrir Defteri’nde Ça­yıralan Köyü ile ilgili herhangi bir kayıta rastlanmamaktadır. Çayıralan Köyü’nün kuruluşu ve gelişmesi de Tepealan Köyü ile aynı tarihlere denk gelmektedir. Ordu Özel İl idare Müdürlüğü tarafından hazırlanan OKABİS (Ordu Kırsal Çepniler, yöreyi yaklaşık 1297-1380 yıllan arasında fetih harekâtı sonucu yer­leşmeye açmışlardır. Fakat Çayıralan Köyü’nün, şimdiki Kumru sınırına yakın kısımları Belalan sınırları içinde yer aldığından ayrı bir köy olarak teşkilatlanmamıştır. Bu muhtemelen Ça­yıralan Köyü’nün yüksek, engebeli ve ormanlarla kaplı bir araziye sahip olmasından kaynak­lanmaktadır. Çayıralan Köyü, Osmanlı Devleti’nden kaynaklanan faktörler ile iklim şartların­dan kaynaklanan olumsuzlukların sonucunda kurulmuş ve gelişmiş bir köydür. Çayıralan Köyü ile ilgili yazılı bilgilere ilk kez 1642 yılında yapılmış Canik Sancağı Avarız Defterle- ri’nde rastlanmaktadır. 1642 yılında Keşderesi Kazası sınırları içersinde yer alan Çayıralan Köyü, Keşderesi Kazası’nın 12 (on iki) köyünden biridir. Çayıralan Köyü 1455, 1485, 1520 ve 1567 yıllarında yapılan Tahrir Defterleri’nde görülmediğine göre 1576-1642 yılları arasın­da 1600’lü yılların başında kurulmuş olmalıdır.

Çayıralan Köyü, İlk Osmanlı kayıtları olan 1642 yılı Avarız kayıtlarında 5 (beş) haneye sahip olup serbest zeametdir Korran Yötesi’nda 1576-1642 yılları ırasında başka bir ifadeyle 66 (altmşıaltı) yıllık süreçte çok önemli olaylar olmalı ki Kazâ-i Keşderesi sınırla­rı içerisindeki tüm köylerde hane sayısı 841 ‘den, % 92,2 oranında düşerek 66 haneye inmiştir. Bu dönemde Çayıralan Köyü nün 5 (beş) haneyle kurulduğunu görmekteyiz.

 

Dördüncü bölümde belirtilen Osmanlı Devleti’nden kaynaklanan ve gelişen tüm olumsuzluklar karşısında Keşderesi Kazası köyleri de fazlasıyla nasibini almış, yöre halkı, hem devlet otoritesinden, hem de eşkıyaların şerrinden korunmak için daha güvenli ve emin gördükleri dağlık, engebeli, sarp, orman içi ve kenarlarına yerleşmiştir. Buna   bir de iklim şartlarındaki değişim eklenince Çayıralan Köyü’nün önemi daha da artmaktadır. Çayıralan Kö­yü, bu dönemdeki olumsuzluklar göz önüne alındığında Korgan Yöresi için en elverişli ve güvenli yerleşim yerlerinden birisidir.

çayırkent

Kurulduğu XVII. asrın başından XIX. asrın ikinci çeyreğine kadar müstakil bir köy olan Çayıralan Köyü, 1837 yılında idari yapıdaki değişiklikle Çitlice Köyü ile birleşerek tek köy haline getirilir. Bu dönemde, şimdiki Belalan Köyü’nün doğu yakasındaki yerler, Ça­yıralan ve Çitlice Köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu büyük köye Hınoğlu Hasan ile Halim oğlu Kara Ali muhtar olarak atanmış, Kırım oğlu Mustafa Efendi de imam olarak görev yapmıştır. 32 Çayıralan Köyü’nde, XIX. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren iç bölgelerden göç almaya başlaması nedeniyle nüfus artışı yaşanır. Bunun temel sebebi 1850’li yıllardan sonra iklim şartlarının tekrar değişmeye başlamasıdır.33 Hatta 1874 yılında Anadolu’da mey­dana gelen kuraklık iç bölgelerdeki halkı daha nemli yerlere doğru göçe zorlamıştır.34 Bu göç dalgasından Çayıralan Köyü fazlasıyla nasibini almıştır. Köyün nüfusunun artmasındaki bir diğer faktör de köy sınırları içerisinde bulunan geniş ve atıl olan toprak parçalarıdır. Çayıralan Köyü özellikle iç bölgelerden başta Sivas ve çevresi olmak üzere Niksar’dan göç alır. Çayıra­lan Köyü’ne gelen insanlar hem devlet otoritesinden, hem de eşkıyaların şerrinden korunmak için daha güvenli ve emin gördükleri35 çayırlarla kaplı hafif bir kaba düzlük olan Çayıralan’a yerleşirler. Bu yerleşmeler XIX. asrın ikinci yarısının başından, XIX. asrın sonuna kadar de­vam eder. Bu göç dalgası ile Sivas Yıldızeli’ne gelen kalabalık göçmenlerden sekiz hane bir kan davası yüzünden ayrılmak zorunda kalır. Bu aileler, Çelemoğulları ve bunlardan çoğalan Paşaoğulları, Palaoğulları, Saraçoğulları, Bektaşoğulları, Hatipoğulları, Haydaroğulları, Kaymaoğulları ve Armanoğullarıdır ve köyün çeşitli mahallelerine dağınık olarak yerleşmiş­lerdir. Daha sonrrt Niksar’dan aelen Kuru Velioğulları Yalman Mıntıkası’na yerleşmişler, orada mısır bitkisi yetiştiremedikleri için daha aşağılara inmiş, köyün Darlık Mıntıkası’nda küçük bir mahalle kurmuşlardır. Bunun akabinde daha da çoğalarak Kanbaş Mahallesi’ne gelmişlerdir.

15. yüzyılın ilk çeyreğinde nüfusta önemli bir azalma olmasına rağmen, Cum­huriyetin ilanıyla genel asayişin sağlanması sonucu nüfus artışı tekrar başlar. 1935-1975 yılla­rı arasında nüfusu sürekli artan Çayıralan Köyü’nün nüfusunda, 1975 yılında % 3,5’lük bir düşüş olduğu görülür. Bu arada yurtdışına çalışmak amacıyla bir göç dalgasının da yaşandığı görülür. 1980-1987 yılları arasında tekrar bir nüfus artışı görülür. 15.12.1993 tarihinde belde teşkilatlanmasını tamamlayarak Çayıralan Beldesi haline gelir. Akkuş İlçesinin aynı adı taşı­yan beldesinin olması ve resmi yazışmalarda sıkıntılar yaşanması nedeniyle Çayıralan Beldesi meclisinin almış olduğu kararla belde adının Çayırkent olarak değiştirilmesi önerilir. Öneri, Bakanlar Kurulu’nun 28.03 1996 tarih ve 96/7947 Sayılı kararı ile Çayırkent Beldesi olarak değiştirilir. 2007 yılında Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu’nun adrese dayalı nüfus kayıt sistemine geçmesi ile 2000 yılında, Çayıralan Beldesi’nde kayıtlı olan 5.385 aileden %27,4’ü yaşadıkları yere nüfus kayıtlarını almışlardır. Böylece Çayırkent Beldesi’nin nüfusu 3.065’e düşmüştür. Çayırkent Beldesi’nin, 2007-2012 yılları arasında sürekli nüfus kaybına uğradığı görülmektedir. Bu düşüşün nedenleri arasında ailelerin geçimlerini sağlamak ve çocuklarına daha iyi eğitim vermek amacıyla başka şehirlere göç etmeleri yatmaktadır. Bu dönemdeki göçün önceki dönemlerden farkı tüm aile fertleri ile yapılmasıdır. 2013 yılı sonunda nüfusun %7,8 oranında artarak 3.987’ye ulaşmıştır.

Belde teşkilatı kurulduktan sonra 02.08.1994 tarihinde Valilik onayı ile Sığırlık, Çorak, Eriçek, Aşağı Oba Mahalleleri kurularak teşkilatlanması tamamlanır. Beş yıldan sonra Çayırkent Belediyesi’nin önerisiyle, 26.02.2001 tarihinde Sığırlık Mahallesi, Fatih Mahallesi olarak; Çorak Mahallesi de Gazi Mahallesi olarak değiştirilir. 08.05.2001 tarihinde Karşıyaka ve Savcılı Mahalleleri kurularak teşkilatlanması tamamlanır. 63(30 ve 6447 sayılı kanunlarla Ordu Büyükşehir Belediyesi kurulması ile Korgan İlçesi mülki sınırları içerisinde yer alan Çayırkent Beldesi’nin tüzel kişiliği 30.03.2014 tarihinde kaldırılmış Çayırkent Mahallesi adıyla Korgan ilcesine bağlanır.

Çayırkent Mahallesi, bugün Gazi (Çorak), Ericek, Fatih (Sığırlık), Aşağı Oba, Karşıyaka ve Savcılı mevkilerinden meydana gelmektedir.

Kaynak: Mustafa BOLGİ
Korgan Tarihi Coğrafyasının Altyapısı
“Korgan Tarihi Coğrafyası” ve mahalleler hakkında detaylı tarihi bilgilerin yanında yaşayan sülalelerle ilgili, kapsamlı geniş bilgiler içeren “Korgan Tarihi Coğrafyası” Kitabını almanızı öneririz.
Kitabı Satın Almak İçin

Mustafa BOLGİ {0539 412 11 80}

FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU (1)
Kanun Numarası : 5846
Kabul Tarihi : 5/12/1951
Resmî Gazete : 13.12.1951 / 7981
Bu yazı, Yazar Mustafa BOLGİ’den İzin alınarak yayınlanmıştır. İnternet sitemiz www.korganhaber.com kaynak gösterilerek yazının yayını yapılamaz. Yukarıda belirtilen kanun dışındaki eylemi gerçekleştiren, Yazar ve Yayın evinin uygulayacağı maddi ve hukuki yükümlülükleri peşinen kabul etmiş bulunur.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz