Konumu
Yukarı Kospınar Mahallesi’nin kuzeyi Sarıalıç Mahallesi, doğusu Aşağı Kospınar, güneyi Çitlice, batısı ise Yeşildere Mahallesi ile çevrilidir. İlçe merkezine uzaklığı ise ortalama 9 km, civarındadır.
arihi Coğrafyasının Alt Yapısı
Yukarı Kozpınar (Kospınar) Mahallesi’ 1455 yılı ve daha sonraki Osmanlı kayıtlarında Kozpınar Köyü adıyla geçmektedir. 189 Hacı Emiroğulları tarafından fethi ile buraya Kozpınar aşiretinden olan Türkmenler yerleşir. Kozpınar adını buraya yerleşen Türkmen grubundan alır. 1642 yılında Keşderesi’nin kaza olması ile Yukarı Kozpınar Köyü, Başköy (şimdi Aşağı Kozpınar Mahallesi) ile birleşir. Böylece Başköy, Kozpınar Köyü’nün mahallesi durumunu gelir.
Tabloda da görüldüğü gibi Yukarı Kozpınar Mahallesi’nde 1455-1520 yılları arasında nüfusta bir istikrar olduğu görülmektedir. 1520-1576 yılları arasında hane sayısı yüzde 445 oranında artıp 107 haneye ulaştığı görülmektedir. Fakat ne olmuşsa olmuş 1642 yılına gelindiğinde Başköy (Aşağı Kozpınar Mahallesi) ile birleşmesine rağmen hane sayısı 21’e düşmüştür.
Osmanlı Devleti’nin, 1837 yılında yapmış olduğu idari taksimattaki değişiklikle Kozpınar, Tepealan ve Durali Köyleri ile birleştirilip tek bir köy haline getirilir. Kayıtlarda, Kozpınar, Durali ve Tepealan Köyü olarak geçmektedir. Bu üç köyü, Şaban oğlu Hasan ile Recep oğlu Mehmet adlı iki muhtar idare etmiştir. Köy imamı ise Soşic Oğlu Halil Efendi’dir.
Kozpınar Köyü, XIX. yüzyılın sonları XX. yüzyılın baharında, önemli yol kavşağıüzerinde bulunması nedeniyle bir nüfus patlaması yaşar. Sahil ve iç bölgelerden büyük oranda göç almaya başlar. Tarihte 93 Harbi olarak bilinen 1876 yılında Osmanlı-Rus Savaşı sonrası Batum’dan gelenler, şimdiki Sarıalıç ile Yazlık Mahalleleri’ni kapsayan o zaman Taflan olarak adlandırılan Yukarı Kozpınar Mahallesi’nin kuzeyindeki coğrafi alana yerleştirilir ve burada yeni bir mahalle oluşturulur. Batum göçmenlerinin oluşturduğu yeni mahalle 1925 tarihinde Tahnal adıyla köy olarak teşkilatlanır. Gürcülerin yerleştiği bu coğrafi alanda taflan ağaçlarının bol olması nedeniyle yeni köye de Tahnal adı verilir.
- yüzyılın başlarında Durali, Tepealan, Kospınar’da oluşan birleşik köyün fazla nüfus alması nedeniyle Durali, Tepeköy (Tepealan), Kospınar Köyleri olarak üçe ayrılır. Bu durum 1924 yılındaki Köy Kanunu ile Kozpınar Köyü’nün sınırları tescil edilir. 1925 tarihinde ise Kozpınar Köyü’nün, Başköy Mahallesi Kozpınar-ı Süfla, Kozpınar Mahallesi de Kozpı- nar-ı Ülya Köyü adıyla yeni köy olarak teşkilatlanır. 1960 yılında Kozpınar-ı Ülya köyü, Yukarı Kozpınar olarak değiştirilerek son şeklini almış olur.
Yukarı Kozpınar Mahal lesi’nin zamanla nüfusunun hızla artması ile tek muhtarlık tarafından yönetilmesi zorlaşır. Bunun üzerine Yukarı Kozpınar Mahallesi’nin, Kumru sınırına komşu olan mıntıkası 27.12.1992 tarihinde Yeşildere Köyü adıyla ayrılarak müstakil köy olur.
Yukarı Kozpınar Mahallesi, Cumhuriyetin ilanı sonrası genel asayişin sağlanması sonucu 1940 yılına kadar sürekli nüfus artışına sahne olur. 1940-1945 yılları arasında nüfusun
azaldığı görülür. Bunun da temel nedeni, İkinci Dünya Savaşı’nda seferi birlik ilanı ile genç erkek nüfusun askere alınması ve evliliklerin az olmasıdır. 1945-1990 yılları arasında nüfusun normal artış seyrini devam ettirdiği görülmektedir. 1990-2012 yılları arasında ( 2007 yılı hariç) nüfusun azaldığı görülür. Bu dönemde de nüfusun azalmasının nedeni Yeşildere Mahallesi’nin Yukarı Kozpınar Mahallesi’nden ayrılması, ailelerin geçimlerini sağlamak ve çocuklarına daha iyi eğitim vermek amacıyla başka şehirlere göç etmesidir. Bu dönemdeki göçün önceki dönemlerden farkı aile tüm fertleriile yapılmasıdır.
Yukarı Kozpınar Mahallesi, 1455 tarihinden beri köy olarak varlığını devam ettirip 30.03.2014 tarihine kadar köy tüzel kişiliğini korumuştur. 6360 ve 6447 sayılı kanunlarla Ordu Büyükşehir Belediyesi kurulması ile Korgan İlçesi mülki sınırları içerisinde yer alan tüm köylerin tüzel kişiliği 30.03.2014 tarihinde kaldırılmış Yukarı Kozpınar Mahallesi adıyla Korgan ilçesine bağlanır.
Kaynak: Mustafa BOLGİ Korgan Tarihi Coğrafyasının Altyapısı |
“Korgan Tarihi Coğrafyası” ve mahalleler hakkında detaylı tarihi bilgilerin yanında yaşayan sülalelerle ilgili, kapsamlı geniş bilgiler içeren “Korgan Tarihi Coğrafyası” Kitabını almanızı öneririz. |
Kitabı Satın Almak İçin
Mustafa BOLGİ {0539 412 11 80} |
FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU (1) Kanun Numarası : 5846 Kabul Tarihi : 5/12/1951 Resmî Gazete : 13.12.1951 / 7981 |
Bu yazı, Yazar Mustafa BOLGİ’den İzin alınarak yayınlanmıştır. İnternet sitemiz www.korganhaber.com kaynak gösterilerek yazının yayını yapılamaz. Yukarıda belirtilen kanun dışındaki eylemi gerçekleştiren, Yazar ve Yayın evinin uygulayacağı maddi ve hukuki yükümlülükleri peşinen kabul etmiş bulunur. |